Viêm mũi họng cấp tính là bệnh khá phổ biến, xảy ra quanh năm, nhưng khi thời tiết chuyển mùa thì viêm mũi họng cấp dễ dàng xuất hiện.
- 8 chính sách mới trong lĩnh vực Y tế có hiệu lực từ tháng 01/2019
- Dược sĩ Pasteur hướng dẫn cách đọc tờ hướng dẫn dùng thuốc
- Thí sinh trình độ Cao đẳng trở lên học Văn bằng 2 Cao đẳng Dược TPHCM xét tuyển thẳng miễn thi
Viêm mũi họng cấp khi thời tiết thay đổi là căn bệnh rất thường gặp xảy ra ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là trẻ nhỏ, người có sức đề kháng yếu, bệnh cũng có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị kịp thời.
Một số triệu chứng điển hình của viêm mũi họng cấp
Đầu tiên bệnh nhân ngứa mũi, hắt hơi, nặng đầu, mỏi tay chân.
Sau đó mũi bắt đầu nghẹt chảy nước trong và loãng, kèm sốt cao, đột ngột (39-40 độ C), ớn lạnh, nhức đầu, nuốt đau, đau mỏi thân mình, ăn ngủ kém.
Một số trường hợp có hạch cổ sưng và đau.
Người bệnh ở giai đoạn đầu có cảm giác khô nóng trong họng, khát nước, dần dần có cảm giác đau rát tăng lên khi nuốt và khi nói, đau lan lên tai và đau nhói khi nuốt. Thông thường có đau rát và ho khan. Vài ba ngày sau, nếu không được phát hiện và điều trị có thể khàn tiếng.
Khi mũi bị viêm sẽ sinh ra dịch chảy xuống họng khiến họng rất dễ bị viêm nhiễm dẫn viêm họng. Hơn thế khi bị viêm mũi người ta sẽ không tự thở bằng mũi như thông thường mà sẽ phải thở bằng miệng. Vô hình chung, lượng không khí đi từ ngoài vào cơ thể không được làm ấm và thanh lọc như bình thường sẽ đi thẳng xuống họng. Lúc này họng sẽ dễ dàng bị lạnh và tổn thương khiến cho các bệnh về đường hô hấp dễ xâm nhập.
Tình trạng này gây khó tập trung suy nghĩ, đôi khi ăn không ngon, ngủ không yên giấc, ảnh hưởng đến sức khỏe. Các bệnh viêm mũi, họng cũng rất dễ phát sinh trong thời tiết khô lạnh và thường kéo dài, nếu để lâu có thể trở nặng, thành mạn tính.
Khi khám sẽ thấy toàn bộ niêm mạc mũi họng rực đỏ, thành sau họng phù nề, đỏ, xuất tiết. Hai amidan sưng to, thường có hốc, có thể có mủ hoặc bựa trắng như nước cháo phủ trên bề mặt.
Trong trường hợp viêm họng cấp do virus cúm thì các triệu chứng khá nặng, nhức đầu, đau rát họng, xuất huyết ở thành sau họng. Hoặc viêm họng cấp do virus APC thì xuất tiết mũi, niêm mạc họng đỏ, viêm màng tiếp hợp và sưng hạch cổ.
Bệnh viêm mũi họng cấp khi thời tiết chuyển mùa thường diễn ra trong vòng 3-4 ngày, nếu sức đề kháng tốt bệnh sẽ lui dần, các triệu chứng trên sẽ mất đi rất nhanh. Nhưng khi sức đề kháng yếu (trẻ em, người cao tuổi) thì bệnh diễn tiến phức tạp hơn, nặng hơn và có thể gây biến chứng, như: viêm tai, viêm mũi, phế quản phế viêm và trở thành viêm mũi họng mạn tính; hoặc thấp tim tiến triển, viêm cầu thận cấp nếu tác nhân gây bệnh là vi khuẩn liên cầu nhóm A.
Nguyên tắc điều trị viêm mũi họng cấp
Theo các bác sĩ giảng dạy Cao đẳng Dược TPHCM tại Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết: nguyên tắc điều trị phải dựa vào nguyên nhân gây bệnh. Trường hợp xác định được vi khuẩn và có kết quả của kháng sinh đồ thì nên lựa chọn kháng sinh để điều trị cho thích hợp. Việc dùng thuốc để điều trị phải tuân theo chỉ định của bác sĩ khám bệnh, không tự động mua thuốc.
Cần bù nước và chất điện giải do sốt cao gây ra. Tốt nhất là uống dung dịch oresol, sử dụng như sau:
– Trẻ nhũ nhi thì dùng 50 ml/lần, 2-3 lần/ngày
– Trẻ 2-6 tuổi dùng 100 ml/lần, 2-3 lần/ngày.
– Trẻ 6-12 tuổi dùng 150 ml/lần, 2-3 lần/ngày.
– Với người lớn dùng theo nhu cầu.
Thức ăn nên dùng loại mềm, nhuyễn, dễ nuốt, ăn thêm rau, trái cây.
Cần phải nghỉ ngơi, giữ ấm cơ thể, nhất là cổ, ngực, gan bàn chân. Nên tắm bằng nước ấm trong phòng kín gió, tắm xong phải lau người thật khô rồi mặc quần áo sạch.
Vệ sinh họng, miệng như đánh răng sau khi ăn, trước và sau khi ngủ dậy. Nên súc họng bằng nước muối nhạt hằng ngày. Điều trị triệu chứng là chủ yếu. Dùng thuốc hạ sốt khi bệnh nhân sốt cao.
Một số biến chứng nguy hiểm của viêm họng cấp khi giao mùa
Viêm mũi họng cấp là tình trạng viêm niêm mạc mũi họng xảy ra một cách đột ngột gây nên bởi virus, vi khuẩn. Nguy hiểm hơn cả là liên cầu vi khuẩn nhóm A vì nó là thủ phạm gây nên biến chứng như viêm khớp cấp (thấp tim tiến triển), viêm vi cầu thận hoặc viêm họng cấp do nấm (Candida).
Nếu không đi khám và điều trị bệnh kịp thời bệnh cũng có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm:
- Biến chứng viêm cầu thận cấp
Biến chứng viêm cầu thận cấp biểu hiện: phù, tăng huyết áp, tiểu ra máu và protein niệu, triệu chứng diễn ra điển hình, rầm rộ nên có thể dễ dàng phát hiện sớm và khắc phục hoàn toàn sau 6 tuần điều trị. Biến chứng viêm cầu thận cấp là tình trạng viêm lan tỏa không nung mủ ở tất cả các cầu thận của hai thận.
- Biến chứng thấp khớp cấp
Biến chứng này nếu không được điều trị sẽ gây hỏng màng khớp và ảnh hưởng tới chức năng vận động sau này. Các khớp bị viêm có biểu hiện sưng, nóng, đỏ và đau, điển hình ở các khớp gối, cổ chân, khuỷu tay, cổ tay,… Tình trạng viêm có hiện tượng di chuyển từ khớp này đến khớp tiếp theo, sau khi di chuyển tới khớp mới, tình trạng viêm tại khớp cũ sẽ không còn.
- Biến chứng thấp tim
Theo những tin tức y tế mới nhất, biến chứng thấp tim là biến chứng để lại hậu quả nặng nề nhất vì nó gây tổn thương van tim, màng ngoài tim. Thấp tim là tình trạng viêm tim có thể xảy ra ở màng trong tim, cơ tim, màng ngoài tim hoặc viêm tim toàn bộ. Nó là tiền đề cho hàng loạt các bệnh tim mạch về sau như: hẹp van tim, hở van tim, viêm màng trong tim… gây nguy hiểm cho tính mạng.
Ngoài ra, viêm họng còn lan xuống thanh quản gây viêm thanh quản hoặc viêm cả khí quản, phế quản hoặc viêm phổi. Biến chứng gần có thể gây ra viêm mũi, viêm xoang, viêm tai giữa.
Một số lưu ý đề phòng bệnh
Theo giảng viên Cao đẳng Điều dưỡng TPHCM – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur chia sẻ, hầu hết các trường hợp viêm họng là do nhiễm vi rút hoặc nhiễm vi khuẩn, trong đó hơn 80% là do vi rút gây ra. Bệnh viêm họng là bệnh lây lan qua tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp. Nếu ai đó xung quanh bạn đang bị viêm họng thì cách tốt nhất là tránh tiếp xúc với họ và rửa tay thường xuyên.
Để phòng ngừa viêm mũi họng cấp, chúng ta cần vệ sinh răng miệng, họng, mũi thường xuyên và hàng ngày. Cần đánh răng sau khi ăn và trước, sau khi ngủ dậy làm sao tạo thành một thói quen, nhất là đối với trẻ em. Nếu bị viêm họng, bạn cũng nên rửa tay thường xuyên nhằm hạn chế sự lây lan của vi khuẩn khi bạn dùng tay che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi.
Giữ ấm cơ thể khi trời lạnh, tránh quạt máy, máy lạnh, bụi khói, nước đá, thức khuya. Ăn uống và thể dục điều độ.
Không tự ý nhỏ mũi bằng các thuốc co mạch kéo dài như Rhinex, Otrivin…, nhất là đối với trẻ em.
Khi trẻ sốt cao không nên ủ ấm quá hoặc ở trong phòng máy lạnh dưới 25 độ C.
Không dùng tăm bông ngoáy tai để lau mũi cho bé.