Nguy hiểm từ việc tự ý sử dụng thuốc corticoid điều trị bệnh

Dẫu rằng thuốc corticoid có rất nhiều công dụng quý giá, tuy nhiên việc tự ý mua và sử dụng thuốc có chứa corticoid sẽ xảy ra nhiều tai biến nặng nề cho người bệnh.

• Cùng tìm hiểu thuốc là gì cùng với các dược sĩ
• Dược sĩ tư vấn cách sử dụng thuốc Hapacol 150 mg
• Sử dụng thuốc Aspirin như thế nào là đúng cách?

Đôi nét về thuốc corticoid

Thực chất Corticoid là một loại nội tiết tố được tổng hợp tại tuyến vỏ thượng thận gồm cortison và hydrocortison, trong đó quan trọng nhất đó là cortisol. Mỗi ngày sẽ có khoảng 15 – 30 mg Corticoid do thận tiết ra đi vào máu.

Thuốc Corticoid là một trong những loại thuốc được sử dụng rộng rãi trên thế giới trong những năm qua. Trong lâm sàng các chế phẩm corticoid được tổng hợp từ acid mật, từ thực vật, và tổng hợp hóa dược đều là dẫn xuất của cortisol hoặc hydrocortison.

Những tác dụng quý của Corticoid

Theo Dược sĩ Cao đẳng Dược TPHCM tác dụng quý của nội tiết tố này chính là tác dụng kháng viêm, chống dị ứng, giảm đau và ức chế miễn dịch. Corticoid dùng để chống viêm, giảm đau, trị các bệnh xương khớp, các bệnh tự miễn, dị ứng ngoài da và hệ hô hấp (biểu hiện là hen suyễn nặng), bệnh suy tuyến thượng thận.

Ngoài ra có thể trị được sẹo lồi, sẹo phì đại (khoa da), trị viêm phần trước mắt (khoa mắt), trị viêm mũi (khoa tai mũi họng)…

Tuy nhiên nếu người bệnh tự ý sử dụng mà không có sự hướng dẫn của các Dược sĩ, Bác sĩ sẽ có hại nhiều hơn lợi vì có thể mắc thêm nhiều loại bệnh khác.

Tác dụng phụ nguy hiểm của Thuốc Corticoid

Thuốc Corticoid có thể điều trị được nhiều căn bệnh nguy hiểm nếu sử dụng đúng liều lượng, đúng thời gian theo chỉ định tuy nhiên nếu sử dụng sai cách sẽ gây ra những hậu quả nặng nề như:

• Tác dụng thúc đẩy tổng hợp glucose từ protid, thải trừ K+, giữ Na+ làm cơ thể giữ nước và muối gây phù nề, tăng huyết áp, nhất là huyết áp tâm thu.
• Xảy ra loãng xương dễ bị gãy xương, lún xẹp cột sống.
• Bệnh nhân nhược cơ cũng dễ bị nhiễm khuẩn do thuốc corticoid ức chế hệ miễn dịch của cơ thể.
• Thuốc còn gây rối loạn dung nạp glucose hoặc đái tháo đường.
• Trường hợp xảy ra viêm loét, bị chảy máu dạ dày cũng là những biến chứng mà người bệnh nhược cơ dễ mắc phải khi điều trị bằng corticoid.
• Suy thượng thận: Khi bệnh nhân dùng corticoid liều cao và kéo dài (sử dụng trên 2 tuần) sẽ gây ức chế sự sản xuất ACTH tại tuyến thượng thận theo cơ chế điều hòa ngược. Theo đó tuyến thượng thận sẽ ngừng hoạt động, giảm chức năng thậm chí có thể bị teo và người bệnh bị rơi vào tình trạng suy thượng thận. Đây là tác dụng phụ thường gặp nhất nhưng cũng khó phát hiện ngay và dể bị bỏ qua nhất.
• Thuốc còn làm da mỏng, dẫn tới dễ bị xuất huyết dưới da khi tiêm truyền hoặc va đập.
• Các vết loét, vết mổ khó liền do corticoid ức chế quá trình liền vết mổ.
• Trẻ nhược cơ dùng corticoid dài ngày dễ bị lùn do corticoid ức chế tiết GH, làm giảm sự phát triển chiều cao.
• Những tác dụng phụ khác có thể gặp là mất ngủ, rối loạn tâm thần, đục thuỷ tinh thể…

Hiện nay có nhiều mỹ phẩm có chứa corticoid đặc biệt khi bôi lên da sẽ đẹp nhanh, mịn màng, trắng sáng tuy nhiên nên cẩn thận khi sử dụng vì sau khoảng 2 đến 3 tuần sử dụng sẽ gây tàn phá da mặt và diện mạo người dùng.

Có thể nói thuốc Corticoid chính là “con dao 2 lưỡi” do đó khi sử dụng người bệnh không nên tự ý sử dụng corticoid bừa bãi mà chỉ dùng khi có sự chỉ định và theo dõi của thầy thuốc.

Chuyên mục Hỏi đáp Thầy thuốc – Cao đẳng Y Dược Pasteur